Gün ısısı ve ışığı patatesteki solanin üretimini de tetikler. Solanin, fazla miktarda tüketildiğinde zehirlenme belirtilerine neden olur. Mide bulantısı, ishal, kusma, mide krampları, boğazda yanma, baş ağrısı ve baş dönmesi görülebilir. Bu kimyasal patatesin kabuklarının hemen altında daha yoğun miktarlarda bulunur. Bu sebeple rengi yeşile dönmüş ve filizlenmiş patateslerin tüketilmesi kesinlikle önerilmez. Baş ağrısına, kramplara, komaya hatta ölüme neden olabilir.TAZE PATATESİN Yapısında fosfor bulunduğu için, patates erkeğin cinsel gücünü arttırır.
Uzmanlar haftada dört kez patates yemenin yüksek tansiyon riskini artırdığını belirtti. Sağlıklı olduğu düşünülen fırınlanmış ya da haşlanmış patates veya patates püresi olması tehlikenin boyutunu değiştirmiyor. Çünkü bunların da en az cips kadar tansiyonu yükselttiği belirtiliyor.
Dünyada yaygın olarak tüketilen bir numaralı sebze, patatesi tanımayanımız ve sevmeyenimiz yoktur. Kızartması, püresi, kabuğuyla kumpir vs tüketim çesitlerinin sınırı yok, her haliyle lezzetli. Gerçekte ne kadar tanıyoruz birlikte bir gözatalım. Avrupa mutfaklarına girişi 18.yüzyılda. Büyük kıtlık zamanında buğdaya aranan alternatiflerden biri olmuş patates.Güney Amerika'dan mısır, domates, kakao, hindi gibi diğer ganimetlerle beraber 16.yüzyılda Avrupa'ya gelmiş. Öncelikle halk kuşkuyla bakmış. Her ülkede kabul edillmesi farklı bir yol izlemiş, sonunda tüm Avrupa ülkeleri ve Türkiye için vazgeçilmez bir besin halini almış.
İçerik
1 Patates Nedir?
2 Patatesin Çeşitleri Nelerdir?
3 Patatesin Özellikleri Nelerdir?
4 Patatesin Faydaları Nelerdir?
Patates Nedir?
İkiçeneklilerin patlıcan giller familyasından otsu bir bitkidir. Fakat patates diye daha çok bu bitkinin toprak altında kalan yumruları bilinir. Bu yumrular nişasta bakımından çok zengin olduğundan, insanlar için önemli bir besi maddesi sayılır. Toprak üstünde kalan yeşil kısımlarında, solanin adında zehirli bir madde vardır. Bu yüzden bu kısımları yenmez. Yumrularda yüzde 18-25 oranında fekül, yüzde 2 oranında azotlu madde, biraz da yağ bulunur. Çiçekleri salkım biçimindedir. Yemişleri küçük domatese benzer ve çok çekirdeklidir. Bunlar da zehirlidir.
Patatesin tohumluğu da yumrudan elde edilir. Tohumluk veya turfanda patates elde etmek için, üzerindeki kabuk kalınlaşmadan yumrular topraktan çıkarılır. Patates çok killi ve kireçli olmayan her toprakta yetişir. En müsait toprak, üç defa sürülmüş, fosforlu, potaslı, gübreli ve kumlu topraktır. Ekim mart veya nisanda yapılır. Patates, etinin cinsine göre sarı veya beyaz olmak üzere ikiye ayrılır. En makbulü sarı patatestir. Türkiye'de en çok Adapazarı, İzmir, Niğde, Ürgüp, Ödemiş dolaylarında, Doğuda da Erzurum'da yetiştirilir.
Patatesin Çeşitleri Nelerdir?
Tatlı patates et renkleri sarı renkli veya beyaz çeşitler olarak ayrıldığı gibi erken veya geç olgunlaşan çeşitler olarak ta ayrılırlar. Ayrıca yemeklik, yemlik, nişastalık, sert veya yumuşak etliler diye de ayrılmaktadır.
Dünyada 4000 kadar patates çeşiti olduğu söyleniyor. Avrupa kültür patatesi veritabanı sitesinde 4174 kültür patatesi çeşidi bulunduğu belirtiliyor.Türkiyede 100 civarında tescilli patates çeşidi olduğu geçiyor kimi sitelerde.
Patatesin Özellikleri Nelerdir?
Tatlı patates depo kökleri taze olarak veya kurutulduktan sonra kümes hayvanları, domuz, büyük ve küçükbaş hayvan beslenmesinde de yaygın olarak kullanılmakta ve oldukça değerli bir besin kaynağı olarak kabul edilmektedir. (Scott,1992; Wolfe, 1992; Tewe, 1994; Tewe, 9946) Ayrıca depo köklerinden nişasta alkol, etanol, meşrubat gibi ürünler elde edilmekte, kurutulup öğütülmesi sonucu elde edilen unu, fırıncılık endüstrisinde kullanılmaktadır.
Aynı şekilde tatlı patatesin yeşil aksamı da besin maddeleri açısından oldukça zengindir. Kuru madde içeriği depo köklerine oranla düşük olmasına rağmen (% 12-14), protein oranı 3 - 4 kat daha yüksektir (Ortalama % 20). Ayrıca kuru maddeye göre ortalama % 9 oranında şeker, % 3 - 4 oranında nişasta, % 15 oranında lif içeren tatlı patates, yeşil aksamı ß karoten, thiamin(ß1), riboflavin(ß2), askorbik asit, folik asit ve okzalit açısında da oldukça zengin bir kaynak durumundadır. (Woolffe, 1992) Birçok ülkede tatlı patatesin taze sürgün uçları sebze olarak pişirilmek suretiyle veya salata şeklinde tüketilmektedir. Ayrıca yeşil veya kurutulmak suretiyle veya silaj yapılarak hayvan yemi olarak kullanılmakta, bu şekilde bitkinin bütün kısımları değerlendirilmektedir
Patatesin Faydaları Nelerdir?
Patates, pirinç, buğday ve mısır sonra dünyada en çok tüketilen dördüncü gıda kaynaklarından bir tanesidir. Patates önemli miktarda besin ve bitkisel ürün içermektedir. Genelde sağlık açısından çok faydalı ve güvenle tüketilebilecek besin kaynakları arasında gösterilir.
Patates A,C, K , B6 ve E vitaminleri içermektedir, bunun yanında folatlar açısından da zenginidir. Tam bir potasyum deposu olan patates aynı zamanda kalsiyum , demir, magnezyum, demir, bakır manganez içermektedir.
Patates içerdiğ, besin maddeleriyle saçlık açısından bir çok fayda sağlamaktadır, özellikle cilt sağlığı için çok yaygın olarak kullanılır. Cilt bakım ürünleri ve maskelerinde bol miktarda patates kullanılır, bunun en büyük sebebi patatesin bol miktarda C vitamini içermesidir.Bunun dışında patates, saç ve sindirim sistemi sağlığına önemli derecede katkıda bulunmaktadır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder